Cách điều trị đột quỵ chính xác, an toàn và hiệu quả

Đột quỵ là một trong những căn bệnh nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng người bệnh, phải điều trị trong thời gian vàng. Vì vậy việc điều trị đột quỵ sẽ hiệu quả hơn và hạn chế tối đa biến chứng và giảm thiểu chi phí điều trị. Trong bài viết này, Dược Thuận Hóa sẽ cung cấp thông tin chi tiết về “điều trị đột quỵ hết bao nhiêu tiền”. Hãy cùng tìm hiểu để có cái nhìn tổng quan và chuẩn bị tốt nhất cho sức khỏe của bạn và người thân.

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng khi một phần não bị tổn thương do sự gián đoạn đột ngột của lưu lượng máu. Điều này có thể xảy ra do tắc nghẽn (đột quỵ thiếu máu cục bộ) hoặc vỡ mạch máu (đột quỵ xuất huyết). Khi đột quỵ xảy ra, các tế bào não bắt đầu chết dần do thiếu oxy và dưỡng chất, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Bệnh tai biến mạch máu não không trừ một ai, đặc biệt là đối với những người có các bệnh lý trong người như: tiểu đường, cao huyết áp, người cao tuổi, người hút thuốc lá, người có tiền sử gia đình bị đột quỵ,…

Cách sơ cứu đột quỵ

Việc sơ cứu kịp thời khi phát hiện các dấu hiệu có thể cứu sống và giảm thiểu tổn thương não cho người bệnh. Dưới đây là các bước sơ cứu cơ bản khi gặp người bị đột quỵ:

Gọi cấp cứu ngay lập tức

• Gọi 115 hoặc số cấp cứu y tế địa phương để yêu cầu trợ giúp ngay lập tức.
• Cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng của người bệnh và địa điểm hiện tại.

Kiểm tra các dấu hiệu đột quỵ

FAST là phương pháp đơn giản để nhận biết dấu hiệu đột quỵ:

• F (Face): Yêu cầu người bệnh cười hoặc nhăn mặt, nói chuyện. Quan sát xem có sự lệch hoặc yếu cơ một bên mặt hay không.
• A (Arms): Yêu cầu người bệnh giơ cả hai tay lên. Quan sát xem một bên tay có yếu hoặc rơi xuống không.
• S (Speech): Yêu cầu người bệnh nói một câu đơn giản. Lắng nghe xem lời nói có bị líu hoặc không rõ ràng không.
• T (Time): Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào, hành động nhanh chóng là cần thiết. Ghi nhớ thời gian các triệu chứng bắt đầu.

Giữ người bệnh ở tư thế an toàn

• Đặt người bệnh nằm nghiêng 45 độ với đầu nâng nhẹ, tránh tình trạng bệnh nhân sặc đường thở.
• Không cho người bệnh ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.
• Nếu người bệnh có đờm hoặc dãi hãy lấy khăn sạch quấn vào ngón tay rồi cho vào miệng người bệnh để lấy sạch ra. Nếu người bệnh có hiện tượng co giật thì lấy đũa quấn vải sạch, ngang ngang miệng để tránh người bệnh cắn vào lưỡi.

Các loại đột quỵ

Đột quỵ thiếu máu cục bộ

Đột quỵ thiếu máu cục bộ xảy ra khi một cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch cung cấp máu cho não, gây ra thiếu oxy và dưỡng chất cho các tế bào não. Đây là loại đột quỵ phổ biến nhất, chiếm khoảng 85% các trường hợp. Biểu hiện của đột quỵ thiếu máu cục bộ thường bao gồm: đột ngột mất khả năng nói hoặc khó nói, yếu hoặc tê liệt một bên cơ thể, mất thăng bằng, chóng mặt, và mờ mắt ở một hoặc cả hai mắt.

Đột quỵ xuất huyết

Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não và tạo áp lực lên các tế bào não. Nguyên nhân đột quỵ xuất huyết bao gồm cao huyết áp, dị dạng mạch máu não và sử dụng quá mức thuốc làm loãng máu. Triệu chứng của đột quỵ xuất huyết có thể bao gồm: đau đầu dữ dội đột ngột, buồn nôn hoặc nôn, mất ý thức, và yếu hoặc tê liệt ở một bên cơ thể.

Cơn đột quỵ nhẹ (TIA)

Cơn đột quỵ nhẹ, hay còn gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), là tình trạng tạm thời thiếu máu cung cấp cho não do một cục máu đông nhỏ làm tắc nghẽn mạch máu rồi tự tan. Dù triệu chứng tương tự như đột quỵ nhưng cơn thiếu máu não thoáng qua thường kéo dài chỉ vài phút đến vài giờ và không gây tổn thương vĩnh viễn cho não.

Cách nhận biết TIA bao gồm: đột ngột mất khả năng nói, yếu hoặc tê liệt ngắn hạn ở một bên cơ thể, và mất thăng bằng hoặc chóng mặt. Cơn thiếu máu não thoáng qua là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ cao của một cơn đột quỵ nghiêm trọng trong tương lai mà bạn cần chú ý.

Cách điều trị đột quỵ

Điều trị cấp tính

TPA (Tissue Plasminogen Activator): Một trong những cách điều trị đột quỵ đó là sử dụng TPA một loại thuốc làm tan cục máu đông, được sử dụng để điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ. TPA hoạt động bằng cách kích hoạt plasminogen, một enzyme có khả năng phá vỡ các sợi fibrin trong cục máu đông. Hiệu quả của TPA cao nhất khi được sử dụng trong vòng 3-5 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng đột quỵ. Quy trình sử dụng TPA bao gồm:

• Chẩn đoán nhanh: Xác định loại đột quỵ bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như CT hoặc MRI.
• Đánh giá nguy cơ: Đảm bảo bệnh nhân không có các yếu tố chống chỉ định như xuất huyết nội sọ.
• Tiêm TPA: Tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm trực tiếp vào vùng tắc nghẽn. Theo dõi sát sao: Quan sát các phản ứng và biến chứng có thể xảy ra sau khi dùng thuốc.

Lưu ý: Chỉ có bác sĩ hoặc nhân viên ý tế mới được sử dụng thuốc tiêm trực tiếp vào bệnh nhân.

Các phương pháp khác

Can thiệp nội mạch

Cách điều trị đột quỵ khác đó là can thiệp nội mạch một kỹ thuật điều trị tiên tiến, bao gồm việc sử dụng dụng cụ để lấy huyết khối ra khỏi mạch máu não bị tắc nghẽn. Quy trình này thường được thực hiện bằng cách luồn một ống thông qua động mạch, sau đó dùng dụng cụ cơ học để bắt và lấy cục máu đông. Can thiệp nội mạch thường được chỉ định cho các bệnh nhân không đáp ứng hoặc không thể dùng TPA.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp cần thiết trong các trường hợp đột quỵ xuất huyết nghiêm trọng. Một số kỹ thuật phẫu thuật bao gồm:

• Craniotomy: Mở hộp sọ để giảm áp lực do máu tụ.
• Clipping: Kẹp lại các phình mạch máu để ngăn ngừa vỡ thêm.
• Coiling: Đặt các cuộn dây nhỏ trong mạch máu để ngăn ngừa xuất huyết thêm.

Điều trị phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu

• Vật lý trị liệu giúp cải thiện chức năng vận động và sự cân bằng của bệnh nhân sau đột quỵ.

Hoạt động trị liệu

• Hoạt động trị liệu tập trung vào việc phục hồi khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày như ăn uống, mặc quần áo và tắm rửa.

Ngôn ngữ trị liệu

• Ngôn ngữ trị liệu hỗ trợ phục hồi kỹ năng giao tiếp và nuốt thức ăn.

Điều trị bằng thuốc

• Thuốc chống đông máu: Các loại thuốc chống đông máu như warfarin, heparin, và dabigatran giúp ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông mới và giảm nguy cơ đột quỵ tái phát. Chúng thường được sử dụng trong các trường hợp đột quỵ thiếu máu cục bộ.
• Thuốc hạ huyết áp: Kiểm soát huyết áp là yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa đột quỵ. Các loại thuốc hạ huyết áp như ACE inhibitors, beta-blockers, và calcium channel blockers giúp duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ đột quỵ tái phát.
• Thuốc kiểm soát Cholesterol: Statins và các loại thuốc kiểm soát cholesterol khác giúp giảm mức cholesterol trong máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và giảm nguy cơ đột quỵ tái phát. Việc duy trì mức cholesterol hợp lý là cần thiết để bảo vệ sức khỏe tim mạch và não bộ.

Điều trị đột quỵ ở đâu?

Điều trị đột quỵ là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự can thiệp khẩn cấp và chăm sóc chuyên môn cao. Việc lựa chọn cơ sở y tế phù hợp có vai trò quyết định trong việc đảm bảo hiệu quả điều trị và khả năng phục hồi của bệnh nhân. Dưới đây là một số loại cơ sở y tế bạn có thể cân nhắc khi điều trị đột quỵ:

• Bệnh Viện Chuyên Khoa Thần Kinh các bệnh viện chuyên khoa thần kinh thường có đội ngũ bác sĩ và chuyên gia giàu kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về thần kinh, bao gồm đột quỵ. Những bệnh viện này thường được trang bị các thiết bị y tế tiên tiến, đảm bảo khả năng cấp cứu và can thiệp nhanh chóng.
• Trung Tâm Đột Quỵ các thành phố lớn có các trung tâm đột quỵ chuyên biệt, nơi tập trung các chuyên gia và trang thiết bị hiện đại phục vụ điều trị đột quỵ. Các trung tâm này thường có quy trình điều trị tối ưu và khả năng cung cấp dịch vụ toàn diện từ cấp cứu đến phục hồi chức năng.
• Bệnh Viện Đa Khoa các bệnh viện đa khoa cũng có thể là lựa chọn tốt cho việc điều trị đột quỵ, đặc biệt nếu bệnh viện có khoa thần kinh hoặc trung tâm cấp cứu hiện đại. Bệnh viện đa khoa thường có lợi thế về việc phối hợp điều trị liên ngành, bao gồm cả các bệnh lý đi kèm.
• Cơ Sở Y Tế Địa Phương trong trường hợp khẩn cấp, việc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế địa phương gần nhất để được cấp cứu kịp thời là rất quan trọng. Sau khi tình trạng bệnh nhân ổn định, có thể chuyển tiếp đến các bệnh viện chuyên khoa hoặc trung tâm đột quỵ để tiếp tục điều trị chuyên sâu.