Chứng đau đầu mất ngủ là bệnh gì? Nguyên nhân và cách khắc phục

Đau đầu mất ngủ là tình trạng phổ biến. Tình trạng này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Để có cách phòng tránh và điều trị hiệu quả, chúng ta cần hiểu rõ về nguyên nhân và các biện pháp khắc phục chứng đau đầu mất ngủ.

Đau đầu mất ngủ là bệnh gì?

Đau đầu mất ngủ là hiện tượng đau đầu xuất hiện kèm theo khó trong việc duy trì giấc ngủ. Người bệnh thường gặp tình trạng này vào ban đêm, thường sau khi ngủ được một khoảng thời gian ngắn và kéo dài từ vài phút đến vài giờ, gây khó khăn trong việc trở lại giấc ngủ. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu ngủ kéo dài, gây mệt mỏi và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.

Xem thêm bài viết: Đau đầu chóng mặt buồn nôn là bệnh gì?

Mối liên hệ giữa đau đầu và mất ngủ

Đau đầu và mất ngủ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, tạo thành một vòng luẩn quẩn. Mất ngủ thường gây ra đau đầu do cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, dẫn đến căng thẳng và mệt mỏi. Ngược lại, cơn đau đầu cũng khiến người bệnh khó vào giấc ngủ, làm tình trạng mất ngủ trở nên trầm trọng hơn.

Khi chúng ta không ngủ đủ giấc, cơn đau đầu càng dễ trở nên trầm trọng hơn, đặc biệt là đau nửa đầu. Thiếu ngủ làm giảm ngưỡng chịu đau của cơ thể, khiến các cơn đau trở nên mãn tính và khó điều trị hơn. Theo một nghiên cứu từ Đại học Missouri (Hoa Kỳ), thiếu giấc ngủ REM (giấc ngủ mắt chuyển động nhanh) có liên quan mật thiết đến tình trạng đau đầu và khó ngủ.

Nguyên nhân gây đau đầu mất ngủ

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau đầu khó ngủ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Căng Thẳng và Stress: Căng thẳng và stress là nguyên nhân hàng đầu gây ra đau đầu và mất ngủ. Khi căng thẳng, cơ thể sản sinh ra các hormone gây căng thẳng như cortisol, làm tăng nguy cơ đau đầu và khó ngủ. Một nghiên cứu vào năm 2018 đã chỉ ra rằng đau đầu do căng thẳng có mối liên hệ chặt chẽ với tình trạng thiếu ngủ.
• Tuổi Tác: Người lớn tuổi thường gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ do giảm sản xuất hormone melatonin. Điều này dẫn đến tình trạng mất ngủ và đau đầu vào ban đêm.
• Thay Đổi Thời Tiết: Thay đổi thời tiết, đặc biệt là khi có sự biến đổi đột ngột về nhiệt độ và độ ẩm, có thể gây ra đau đầu và mất ngủ. Sự thay đổi áp suất không khí cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ, kích thích các dây thần kinh và dẫn đến cơn đau đầu.
• Mất Cân Bằng Dinh Dưỡng: Thiếu máu hoặc mất cân bằng dinh dưỡng có thể cản trở quá trình tuần hoàn máu đến não, gây ra hiện tượng nhức đầu và mất ngủ.
• Thói Quen Sinh Hoạt Thiếu Khoa Học: Thức khuya, giờ giấc sinh hoạt không điều độ, sử dụng nhiều rượu bia, chất kích thích đều là những thói quen xấu gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và dễ dẫn đến đau đầu.
• Ô Nhiễm Tiếng Ồn: Môi trường sống có nhiều tiếng ồn cũng là một yếu tố gây đau đầu và mất ngủ. Tiếng ồn tác động đến hệ thần kinh, làm tăng nguy cơ bị đau đầu mất ngủ.
• Sử Dụng Thuốc: Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ như đau đầu và mất ngủ. Nếu bạn gặp tình trạng này, hãy kiểm tra lại các loại thuốc đang sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Bệnh Lý: Đau đầu mất ngủ có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý, bao gồm thiếu máu não, suy nhược thần kinh, tiểu đường, lupus ban đỏ và rối loạn tiền đình. Bệnh viêm xoang cũng có thể gây ra đau đầu và mất ngủ.

Hậu quả của tình trạng đau đầu mất ngủ

Đau đầu mất ngủ kéo dài có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Giảm Chất Lượng Cuộc Sống: Người bệnh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, uể oải và thiếu năng lượng, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và học tập.
• Tăng Nguy Cơ Tai Nạn: Mất ngủ và đau đầu làm giảm khả năng tập trung, tăng nguy cơ tai nạn giao thông và tai nạn lao động.
• Ảnh Hưởng Đến Tâm Lý: Người bệnh dễ trở nên cáu gắt, lo âu và trầm cảm.
• Nguy Cơ Bệnh Lý Nghiêm Trọng: Đau đầu mất ngủ có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như u não, viêm xoang, thiếu máu não.

Xem thêm bài viết: Thiếu máu não – Nguyên nhân và dấu hiệu

Cách khắc phục và điều trị đau đầu mất ngủ

Để giảm thiểu và điều trị tình trạng đau đầu mất ngủ, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Nghỉ Ngơi và Thư Giãn: Tìm một không gian yên tĩnh để nghỉ ngơi khi bị đau đầu mất ngủ. Ngồi tựa lưng hoặc nằm nghỉ ngơi để giảm thiểu nguy cơ té ngã và giúp cơ thể thư giãn.
• Uống Đủ Nước: Uống đủ nước hàng ngày để cơ thể luôn được cung cấp đủ lượng nước cần thiết, đặc biệt trong những ngày nóng bức hoặc khi hoạt động nhiều.
• Chườm Nóng hoặc Lạnh: Chườm nóng hoặc lạnh lên vùng đầu để giảm đau và cảm giác chóng mặt. Đây là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp giảm triệu chứng nhanh chóng.
• Massage và Châm Cứu: Massage đầu và châm cứu là những phương pháp giúp thư giãn cơ thể, giảm đau đầu và chóng mặt hiệu quả.
• Thăm Khám Bác Sĩ: Nếu tình trạng đau đầu mất ngủ kéo dài hoặc có dấu hiệu nặng, cần đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chính xác. Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm cần thiết như xét nghiệm máu, chụp MRI hoặc CT để xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Xem thêm bài viết: 12 Cách giảm nhức đầu nhanh chóng

Khi nào cần đến bệnh viện khám?

Người bệnh cần đến bệnh viện khám ngay nếu gặp các triệu chứng sau:

• Đau đầu dữ dội, không thuyên giảm khi dùng thuốc giảm đau.
• Đau đầu mất ngủ kèm theo nôn ói, mất ý thức.
• Căng cứng cổ, yếu tay chân, run rẩy.
• Đau đầu mất ngủ sau khi bị chấn thương đầu.
• Người bệnh trên 60 tuổi hoặc có các yếu tố nguy cơ cao như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, hút thuốc lá nhiều.
• Hiện tượng đau đầu mất ngủ kèm theo sốt cao, nhìn mờ, nhìn đôi.

Xem thêm bài viết:  Cách trị đau đầu hiệu quả tại nhà và khi nào cần đi khám bác sĩ

Hướng điều trị chứng đau đầu mất ngủ

1. Lựa chọn bệnh để chữa trị trước

Để điều trị bệnh đau đầu mất ngủ hiệu quả, bạn cần xác định nguyên nhân chính. Nếu bệnh bắt nguồn từ đau đầu thì cần tập trung chữa đau đầu trước, từ đó vấn đề mất ngủ cũng sẽ được cải thiện theo. Ngược lại, nếu mất ngủ gây ra đau đầu thì cần khắc phục mất ngủ trước để ngăn ngừa các cơn đau.

2. Thay đổi thói quen sinh hoạt

• Hạn Chế Bị Căng Thẳng, Lo Lắng Khi Đi Ngủ: Tạo thói quen thư giãn trước khi đi ngủ, chẳng hạn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ, thiền hoặc tắm nước ấm.
• Ngủ và Thức Dậy Cố Định Một Khung Giờ Mỗi Ngày: Giúp cơ thể thiết lập nhịp sinh học ổn định, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Giữ Không Gian Phòng Ngủ Tối, Mát Mẻ, Yên Tĩnh: Tạo môi trường lý tưởng để ngủ ngon giấc.
• Không Tiếp Xúc Với Các Thiết Bị Điện Tử Gần Trước Giờ Ngủ: Ánh sáng xanh từ màn hình có thể làm giảm sản xuất melatonin, hormone giúp ngủ ngon.
• Không Hút Thuốc Lá Hoặc Sử Dụng Các Chất Kích Thích, Đồ Uống Có Cồn: Các chất này có thể làm tăng nguy cơ mất ngủ và đau đầu.
• Vận Động Thể Chất, Thể Dục Thể Thao Điều Độ Và Đều Đặn Vào Ban Ngày: Giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.

3. Thêm những thực phẩm hỗ trợ điều trị đau đầu mất ngủ vào thực đơn hàng ngày

Người bị mất ngủ và đau đầu có thể cải thiện các triệu chứng nếu biết cách bổ sung các thực phẩm phù hợp vào bữa ăn hằng ngày. Điều này không chỉ tăng cường dinh dưỡng mà còn hỗ trợ ngủ ngon giấc và giảm bớt các cơn đau.

4. Kết hợp nghỉ ngơi – Rèn luyện phù hợp

Để tăng cường sức khỏe nói chung và ngủ ngon, hạn chế các cơn đau nói riêng thì không thể thiếu việc nghỉ ngơi kết hợp rèn luyện hằng ngày. Chỉ cần vận động 15-30 phút mỗi ngày cũng đủ khiến cơ thể thải độc qua mồ hôi, giảm căng thẳng từ đó giúp bạn ngủ ngon và sâu giấc hơn. Ngoài ra, vận động còn giúp giải phóng nhiều endorphins – loại hormone có công dụng như thuốc giảm đau tự nhiên, từ đó giúp giảm bớt tần suất cũng như mức độ của các cơn đau đầu.

Ngủ bao nhiêu mỗi ngày là đủ?

Nhìn chung, hầu hết mọi người đều cần ngủ từ 7 tới 9 tiếng mỗi ngày để đảm bảo sức khỏe. Ngủ ít hơn 7 tiếng được xem là ngủ ít. Nếu ngủ quá nhiều lại khiến chúng ta khó ngủ đúng giấc sau đó hoặc khó ngủ lại khi tỉnh giấc.

Tuy nhiên, thời gian ngủ cần thiết có thể thay đổi tùy theo độ tuổi. Dưới đây là thời lượng ngủ chi tiết được khuyến cáo cho từng nhóm tuổi:

• Trẻ sơ sinh – 3 tháng tuổi: Từ 14 – 17 tiếng
• Trẻ 4 – 11 tháng tuổi: Từ 12 – 15 tiếng
• Trẻ 1- 2 tuổi: Từ 11 – 14 tiếng
• Trẻ 3 – 5 tuổi: Từ 10 – 13 tiếng
• Trẻ 6 – 13 tuổi: Từ 9 – 11 tiếng
• Trẻ 14 – 17 tuổi: Từ 8 – 10 tiếng
• Người từ 18 – 64 tuổi: Từ 7 – 9 tiếng mỗi đêm
• Người trên 65 tuổi: Từ 7 – 8 tiếng mỗi đêm

Cách để có giấc ngủ tốt giúp ngăn ngừa đau đầu

Các cơn đau đầu mất ngủ có thể giảm bớt nếu bạn có lịch trình ngủ nghỉ lành mạnh, khoa học. Để hỗ trợ ngủ dễ vào giấc, ngủ sâu giấc hơn, bạn có thể áp dụng một số lời khuyên dưới đây:

• Tập Thể Dục Thường Xuyên: Việc tiêu hao năng lượng trong ngày thông qua vận động thể thao là một cách giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, đừng nên vận động mạnh lúc sát giờ ngủ vì có thể khiến tinh thần quá hưng phấn dẫn đến khó ngủ. Nếu được, bạn nên tập thể dục ít nhất 3 giờ trước khi lên giường.
• Ăn Nhẹ Vào Bữa Tối: Ăn quá no hoặc quá nhiều đồ ăn dầu mỡ dễ gây khó tiêu hoặc thừa thãi năng lượng mà bạn không kịp tiêu thụ. Điều này sẽ khiến bạn hay trằn trọc, ngủ không sâu giấc hơn.
• Giờ Giấc Ngủ Nghỉ Ổn Định: Đi ngủ và thức dậy cùng một khung giờ mỗi ngày giúp cơ thể ngủ đủ giấc để cảm thấy thoải mái hơn. Bạn cũng nên duy trì thói quen này ngay cả những lúc có nhiều thời gian rảnh rỗi như ngày cuối tuần.
• Hạn Chế Chất Kích Thích: Bạn không nên dùng bia rượu, các thứ chứa nicotin hay cafein trong khoảng từ 4-6 tiếng trước giờ ngủ. Những chất kích thích này có thể gây khó ngủ – ở một số người là mất ngủ cả đêm.
• Loại Bỏ Yếu Tố Gây Ảnh Hưởng Tới Giấc Ngủ: Bao gồm các thiết bị điện tử, điện thoại, những vật liên quan tới công việc,… Phòng ngủ chỉ nên là môi trường dành riêng cho chuyện nghỉ ngơi.
• Tạo Thói Quen Tốt Trước Ngủ: Thay vì lướt điện thoại, dùng laptop,… bạn nên thử thay thế bằng đọc sách, thiền hoặc tắm nước ấm trước khi ngủ. Những thói quen lành mạnh này giúp thư giãn tinh thần để có giấc ngủ chất lượng hơn.
• Không Ép Bản Thân Phải Ngủ: Đừng cố ngủ khi chưa thật sự buồn ngủ. Thay vào đó, bạn có thể thức thêm 30 phút tới 1 tiếng. Việc cố ngủ chỉ dễ khiến tinh thần dễ cảm thấy bực bội, khó chịu và càng khó ngủ hơn.